Psikoterapi bireylerin duygusal, psikolojik veya davranışsal sorunlarını ele almak ve genel ruh hallerini iyileştirmek için bu konuda eğitim almış uzmanlar tarafından yürütülen işbirlikçi ve iyileştirici bir süreçtir. Psikoterapinin temel amacı, insanların düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını anlamalarına ve bütün bunları sağlıklı bir şekilde yönetmelerine yardımcı olmaktır. Bu psikoterapi süreci çeşitli şekillerde ve yöntemlerde gerçekleşebilir. Beden psikoterapisi de bu psikoterapi çeşitlerinden biridir.
Kişinin kendi bedenini hissetmesi ve bağlantı kurması terapi sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Psikanalitik terapinin kurucuları bedensel gerilimleri, zihinsel çatışmaların bir ifadesi olarak görüyorlardı. Beden ve zihin arasındaki etkileşimlere odaklanan bir terapi dalı olan beden terapisi de beden ve zihnin işlevsellik bakımından birlik içerisinde çalışması prensibi üzerine kurulmuştur. Beden psikoterapisi beden ve zihnin bağlantılı olduğu ve bu nedenle, duygusal ve zihinsel sorunların yalnızca zihinde değil, hem zihinde hem de bedende yaşadığı görüşüne dayanmaktadır. Kişinin hayatında yaşadığı birçok sorun “bedenselleştirilmiş” veya vücutta tutulan erken çocukluk dönemi travmaları ile ilişkilendirilebilir. Bu sorunlara ulaşma noktasında bazen konuşma eylemi tek başına zor olabilir ancak bazı insanlar için beden perspektifi dahil edildiğinde bu sorunlar daha kolay ulaşılabilir hale gelebilir. Bu durumu iletişim aynı zamanda fiziksel bir yanı vardır şeklinde açıklamak mümkündür. İnsan bedeni üzücü, korkutucu ve sevindirici şeylere tepki verir: midemizdeki “kelebekleri” veya nefes darlığını da bu şekilde açıklayabiliriz.
Beden Psikoterapisi Nasıl Çalışır?
Somatik, yani bedensel psikolojinin bir dalı olarak kabul edilen beden psikoterapisi insanların dünyayı yalnızca düşünceleri ve duyguları aracılığıyla değil aynı zamanda bedenleriyle de deneyimlediği kavramına dayanmaktadır.
Bir kişi vücut terapisine başladığında ilk seans konuşma terapisine benzer şekilde bir formatta olabilir. Terapist tipik olarak öncelikle mevcut kaygılar, kişilerarası ilişkiler ve kişinin kayıp travma ve istismar deneyimleri hakkında bilgi toplamak için değerlendirmeler yapar. Kişinin destek aldığı terapist bu noktada, kişinin vücudunun önemli bilgileri nasıl ilettiğini belirlemeye yardımcı olan bir değerlendirme tekniği olan beden okumayı da kullanacaktır. Ortaya çıkan endişeler ve tedavi hedefleri belirlendikten sonra terapist hem beden hem de zihin konusunda farkındalığı artırmak için tasarlanmış çeşitli teknikleri uygulayacaktır. Seçilen bu teknikler, mevcut zihinsel sağlık sorunlarına, vücut gözlemlerine ve kişinin içgörü ve farkındalık kapasitesine dayalı olacak şekilde uyarlanmıştır.
Bu tekniklerden bazıları da şunlardır:
Centering( Merkezleme): Terapist bu teknikte kişinin kendi içine bakması ve içten dışa doğru dengelenmesini sağlar.
Grounding (Topraklama): Terapist kişiden vücudundan yere doğru olan enerji akışına uyum sağlamasını ister. Tedavi gören kişiye bu enerji akışına uyum sağlaması için çeşitli esneme, titreşim ve nefes egzersizleri öğretilir.
Temas ve Beden Çalışması: Terapist, vücut gerginliğine dikkat çekmek, rahatlamayı teşvik etmek veya kişinin güvenli dokunuşa uyum sağlamasına yardımcı olmak için terapötik dokunuşu kullanır. Bu uygulama güven verici bir elin omuza konulmasından biyodinamik masaja kadar uzanan teknikleri içerebilir.
Nefes Çalışması: Terapist insanların çeşitli durumlarda duygularını engellemek ve bastırmak istediklerinde nefes almayı bıraktıkları varsayımına dayanarak, nefes çalışması teknikleri öğreterek kişinin nefesiyle yeniden bağlantı kurmasına yardımcı olarak kişiden denge ve rahatlama sağlar.
Bütün bunlara rağmen terapide dokunmanın kullanılması hala bir tartışma konusudur. Terapide “uygun” sayılabilecek sınırlar veya güvenli dokunma biçimleri konusunda zorluk yaşayan kişiler zarar görme riski altında olabilirler. Beden psikoterapisi doğası gereği erken duygusal deneyimleri ve travmayı geri getirip ortaya çıkarma gibi bir süreç içerdiğinden yeniden travmatizasyon ve zarar verici gerileme potansiyeli mevcuttur. Bu riskle karşı karşıya kalma riskini en aza indirmek için kişi bu konuda oldukça deneyimli ve uzman terapistlerle çalışmalıdır.
Kaynakça
-“Body Psychotherapy.” GoodTherapy, 16 May 2018, https://www.goodtherapy.org/learn-about-therapy/types/body-psychotherapy. Accessed 29 October 2023.
-Rosendahl, Sophie, et al. “Effectiveness of Body Psychotherapy. A Systematic Review and Meta-Analysis.” no. 12, 2021.