Etnik Kimliğimiz Ruh Sağlığımızı Nasıl Etkiliyor?
Kim olduğumuz, nasıl hissettiğimizi büyük ölçüde şekillendirir. Sağlıklı bir şekilde inşa edilmiş kimlik bilinci, yetişkinlerin karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Özellikle etnik kimlik, kişinin psikolojik iyi oluşunu güçlendirebilir ve zorlayıcı durumlarla karşı karşıya kaldığında bir tampon görevi görebilir.
Etnik Kimliğimiz Stresle Nasıl Başa Çıkıyor?
Bir etnik gruba ait olma hissi, stresli ve zor durumlarla baş etmemizde büyük rol oynar. Azınlık gruplarına mensup kişiler, çoğunluk gruplar tarafından baskı altına alınmaya çalışıldığında, güçlü bir etnik kimlik, bu tür zorlayıcı durumların üstesinden gelmelerine yardımcı olur. Özellikle azınlık gruplarındaki bireyler için, güçlü bir etnik kimlik, ayrımcılık veya önyargılarla mücadelede önemli bir destek kaynağı olabilir. Örneğin, Afrika kökenli Amerikalılar arasında yapılan araştırmalar, güçlü bir etnik kimlik bilincine sahip bireylerin ırkçılıkla daha iyi başa çıkabildiğini gösteriyor. Başka bir çalışmada ise, ayrımcılığa maruz kalan Afrika kökenli Amerikalıların, bu tür olumsuz deneyimlerin etkisini hafifletebilecek pozitif etnik bağlantılara sahip olmalarının, onların akademik ve duygusal durumlarını koruyabildiği bulunmuştur.
Göçmen Ailelerde Kültürel Uyum ve Stres
Göçmen aileler için, yeni bir ülkeye uyum sağlamak genellikle ek stres faktörleri getirir. Örneğin, Asya ve Latin kökenli aileler, Avrupa kökenli ailelerden farklı olarak kolektif bir değer sistemine sahip olduklarından, uyum sürecinde bazı zorluklar yaşayabilirler. Meksikalı ve Çinli öğrenciler, Amerikan eğitim sistemi ve okul müfredatının kültürel yapısıyla çelişen kendi kültürel değerleri nedeniyle daha fazla akademik stres tecrübe edebilirler. Ayrıca, dil engelleri ve ekonomik zorluklar da stresi artıran diğer faktörler arasında yer alır. Özellikle, Latin ve Meksikalı ailelerin daha düşük gelirleri ve sınırlı İngilizce dil becerileri, öğrencilerin okuldaki diğer öğrencilerle kıyaslanmasına ve ailelerinin ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak için okul dışı işlerde çalışarak daha stresli bir hayat sürmelerine yol açabilir.
Kültürleşme Stresi ve Psikolojik Sonuçları
Kültürleşme, bir bireyin yeni bir kültüre ve topluma uyum sağlama sürecini ifade eder ve ömür boyu sürebilen bu sosyalizasyon süreci oldukça stresli olabilir. Örneğin, Amerika'ya yeni bir hayat kurmak için taşınan Latin bir aileyi düşünün; yeni bir dil öğrenmek, yeni normlara adapte olmak ve sosyal bir çevre edinmekten oluşan bu uyum süreci onlar için yoğun kültürel stres yaratabilir. Özellikle kültürel karmaşıklık ve kimlik belirsizliği yaşayan bireyler, daha yüksek kültürleşme stresi ve negatif duygu durumlarıyla karşılaşma eğilimindedirler. Bu yüzden, etnik kimliklerine bağlılıkları düşük olan bireyler, daha yüksek kültürel stres ve olumsuz psikolojik sorunlarla karşılaşabilir.
Etnik Kimlik Statüleri ve Psikolojik İyi Oluş
Klinik psikolog James Marcia’nın kimlik gelişimi üzerine yaptığı araştırmalara göre, etnik kimliği dört farklı statüde incelemiştir. Bu statüleri bireylerin kendi etnik kimliklerini araştırma ve o kimliğe bağlılık düzeylerine göre belirlemiştir. Bu statüler:
Başarılı Kimlik (etnik kimliğe yüksek bağlılık ve araştırma)
Etnik kimliğe yüksek derecede bağlılık gösteren ve aynı zamanda bu kimliği derinlemesine araştıran bireylerin statüsüdür. Bu grup, kimlikleri üzerinde düşünen, sorgulayan ve sonucunda güçlü bir aidiyet hissine sahip olan insanlardan oluşur. Bu statüdeki bireyler, stresli durumlarla karşılaştıklarında daha sağlıklı psikolojik sonuçlar elde etme eğilimindedirler, çünkü kimlikleri konusunda net ve kendilerinden emindirler.
Psikososyal Moratoryum (etnik kimliğe düşük bağlılık ve yüksek araştırma)
Bu statüdeki bireyler araştırma sürecindedirler; kim olduklarını ve toplumsal konumlarını anlamak için farklı kimlikleri keşfederler. Henüz tam olarak bağlanmamış olsalar da, bu arayış ve keşif süreci, onlara daha derin bir öz-farkındalık kazandırabilir.
İpotekli Kimlik (etnik kimliğe yüksek bağlılık ve düşük araştırma)
Bu statüdeki bireyler, etnik kimliklerine güçlü bir şekilde bağlılık gösterirler, ancak bu kimliği fazla sorgulamadan kabul ederler. Başka bir deyişle, etnik kimlikleri onlara toplum veya aile tarafından adeta "ipoteklenmiştir". Bu durum, bireylerin kimlikleri konusunda daha az esnek olmalarına ve alternatifleri keşfetme konusunda çekingen kalmalarına yol açabilir.
Kimlik Dağınıklığı (etnik kimliğe düşük bağlılık ve araştırma)
Etnik kimlik konusunda ne derinlemesine araştırma yapan ne de kendilerini bu kimliğe bağlı hisseden bireyler bu statüde yer alır. Kimlik konusunda kararsızlık veya belirsizlik yaşayan bu bireyler, çoğu zaman kimliklerine dair net bir yön belirleyemediklerinden, psikolojik olarak daha savunmasız olabilirler.
Bu yüzden, başarılı bir kimlik gelişimi, yüksek bağlılık ve araştırma ile karakterize edilir ve bu da bireylerin stresli durumlarda bile daha sağlıklı psikolojik sonuçlar elde etmesine katkıda bulunur.
Etnik kimliğimizle güçlü bir bağ kurmak, ayrımcılık gibi zorlayıcı durumlarla karşılaştığımızda bize bir tür kalkan sağlayabilirken, bu bağın zayıf olması, uyum sağlama sürecinde daha fazla stres yaşamamıza neden olabiliyor. Kültürel uyum sürecinde yaşanan streslerin farkında olmak ve sağlıklı bir etnik kimlik bilincini desteklemek, bireylerin ruh sağlığını iyileştirmek için atılacak önemli adımlardandır. Yapılan çalışmalar, kendimize ve kültürel kökenlerimize dair güçlü bir anlayış ve bağlılık geliştirmenin, hayatın getirdiği zorluklarla başa çıkmakta ne kadar önemli olduğunu hatırlatıyor. Yani, kimliğimizle gurur duymak, hem ruh halimizi güçlendiriyor hem de bize daha sağlıklı ve mutlu bir hayatın kapılarını açıyor.
Kaynakça:
Kiang, L. et al. (2006) ‘Ethnic identity and the daily psychological well‐being of adolescents from Mexican and Chinese backgrounds’, Child Development, 77(5), pp. 1338–1350. doi:10.1111/j.1467-8624.2006.00938.x
Kim, E., Hogge, I. and Salvisberg, C. (2014) ‘Effects of self-esteem and ethnic identity’, Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 36(2), pp. 144–163. doi:10.1177/0739986314527733
Ladesma, R. (2017) ‘Effects of self-esteem and ethnic identity’, e-Publications@Marquette [Preprint]. https://epublications.marquette.edu/dittman/
Commentaires