Y'ol Psikoloji ailesinden herkese merhabalar! Bu yazımda sizlere bilişsel psikolojiye dair okuyabileceğiniz 5 kitap önereceğim. Öncelikle bilmeyenler için bilişsel psikolojiyi bir tanımlayalım. Bilişsel Psikoloji, dünyayı algılama ve algılanan düşünceyi yorumlama prensibini, diğer yandan bu düşünceyi eyleme dökmekteki süreci araştırır. Zihnin algılama, yeni şeyleri öğrenme ve keşfetme, bir şeyi hatırlama, düşünme, hayal kurma gibi düşünsel faaliyetleri inceler. Bilişsel psikolojinin tanımını da yaptığımıza göre sıra önerilerde, hazırlasınız başlayalım.
1. Bilişsel Psikoloji
"Bu kitabı yazmaya karar verdiğimde, 500’den fazla eğitmenle yapılan bir anket ve meslektaşlarımla yaptığım görüşmelerden yola çıkarak birçok öğrencinin bilişsel psikolojiyi çok soyut ve kuramsal bulduğunu, gündelik hayatla bağlantı kuramadıklarını gördüm. Bilişsel psikolojinin öyküsünü somut bir şekilde anlatarak öğrencilerin deneysel araştırmalar, bilişsel psikoloji ve günlük deneyimler arasındaki bağlantıları görmesine karar verdim. Her bölümde gerçek hayattan örnekler, vaka incelemeleri, küçük deneyler kulandım. 2. ve 3. baskılarda derslerdeki öğrencilerimden ve 1500’ün üzerinde yazılı talepten gelen geribildirimleri değerlendirerek kitabı güncelledim."
Bilişsel psikoloji denilince akla ilk gelen artık kültleşmiş bu kitap akademik alanda size geniş bir bilgi kaynağı sunacaktır. Kitapta, klasik bilişsel-davranışçı yaklaşımla günümüzün fizyoloji odaklı yaklaşımı arasında başarılı bir denge kuran bu kitap, bilişsel psikolojinin “beyin ve biliş”, “algı”, “dikkat”, “belek”, “imgeleme”, “dil” ve “düşünme” gibi temel konu ve kavramlarını açıklıyor ve daha üst düzeyde çalışmalar için zemin hazırlıyor. Olgular ve tanımlar örneklerle ve hemen her sayfada yer alan şema, grafik ve fotoğraf benzeri görselerle destekleniyor. Kuramlar deneylerle somutlaştırılıp günlük yaşamdaki uygulamalarla pratiğe geçiriliyor. Ayrıca her bir kuramın güçlü ve zayıf noktaları vurgulanarak diğer kuramlarla karşılaştırma imkânı sunuluyor.
2. Bilişsel Psikoloji
"İnsan bilmelidir ki coşkumuz, neşemiz, kahkahamız, ayni zamanda da üzüntümüz, acımız ve gözyaşlarımız beyinden kaynaklanır. Onunla düşünürüz, görürüz, duyarız. Çirkini güzelden, kötüyü iyiden, hoşu nahoştan ayırt ederiz. Beyindir bizi çıldırtan ve sarhoş eden, bizi gece ve gündüz korkutan, uykusuzluk yaratan, yanıltan, ürperten ve birdenbire alışkanlığımızın tersine acayip işler yaptıran."
Alanın önemli ve değerli isimlerinden birisi olan İsmet Kırkpınar hocamızın yazdığı Bilişsel Psikoloji kitabı, hem alana dair derin bilgiler verirken alana dair bilginiz yoksa bile anlayabileceğiniz akıcılıkta yazılmış. Sizi hem sıkmayacak hemde bilgileri temel anlamda öğrenmenizi sağlayacak!
Arka Kapak Yazısı; Bugün psikolojiye büyük ölçüde egemen olan bilişsel (kognitif) yaklaşım, 20. yüzyılın ortalarında psikolojik bilimlerde dikkat çekici bir seri yeni teknolojinin kullanılmasıyla birlikte ortaya çıkmıştır. Bilişsel psikoloji, günümüzde davranışları ve öğrenmeyi, esas alarak insan kognisyonunun etkilediği temeli üzerinden şekillenen psikoloji dalıdır. Bilişsel psikoloji, giderek yükselen bir bilim disiplini olarak yapay zeka, epistemoloji, felsefe, dilbilim, matematik ve nörobilimler alanlarından devşirilmiş görüşleri bütünleştirir. Bilişsel Psikoloji'nin ana odağı, insanoğlunun bilgiyi insan beyni olarak bilinen karmaşık bilgi işlem sistemi içerisinde nasıl elde ettiği, nasıl işlemlediği ve nasıl depoladığı üzerinde çalışmaktır.
3. Karısını Şapka Sanan Adam
"Ama insan sadece hafızadan ibaret değildir.."
Oliver Wolf Sacks, hastaları ile ilgili yazdığı kitaplarla tanınmış İngiliz nörologtur. Bu kitabında da farklı bilişsel hastalıklara sahip olan danışanlarının hikayelerini anlatmıştır. Somut zamanda "kayıp" olan bir insanın varlığını oturtabileceği, kendini var kılabileceği bir yer var mıdır? Varlığının farkında bile olmadan kullandığımız duyularımızın küçük bir kısmını kaybettiğimizde neler olabilir? Profesör Sacks'tan romantik tavırlı, geniş ve açık uçlu yaklaşımlarla örülmüş "ciddi" bir kitap. Sıradan her insan için "zihinsel" bir yolculuk, nöroloji ile ilgilenenler içinse kaçınılmaz bir kitap.
4. Beyin
"Toplanması gereken veri miktarı öylesine akıl almaz boyuttadır ki, tek bir insan beyninin yüksek çözünürlüklü mimarisini saklamak, yaklaşık bir zettabaytlık kapasite gerektirecektir. Bu ise, şu anda gezegende var olan toplam dijital kapasiteye eşdeğerdir."
Büyük ilgi gören kitabı Incognito ile nörobilimi geniş kitlelerle buluşturan David Eagleman, bizi içimizdeki kozmosa doğru hızlı ve nefes kesici bir yolculuğa çıkarıyor: Gerçek nedir? "Sen" kimsin? Nasıl karar veriyorsun? Beynin neden başkalarına ihtiyaç duyuyor? Teknoloji "insan olmak"ın anlamını değiştirebilir mi?
5. Belleğin Peşinde
"Depresyonun beyne verdiği hasar, hipokampusun yeni hücre üretme yetisi onarılarak giderilebilir."
Bu kitap yeni başlayan psikoloji öğrencileri için değil, daha çok biliş ve davranışın hücresel temelini öğrenmek isteyen, öğrenmenin nöral düzeyde hangi değişikliklerle mümkün olduğunu anlamak isteyen ve kendini hücresel nörobilimci olarak görmek isteyenlere uygun, okunmazsa olmazlardan biri.
Zihin dünyamızı bir bütün kılan, belleğimizdir. Bizi biz yapan, öğrendiklerimiz ve hatırladıklarımızdır. Beyin anıları nasıl yaratır? Nobel ödüllü bilimci Eric R. Kandel Belleğin Peşinde'de, zihin biliminin tarihi ile belleği anlama konusundaki bireysel merakının öyküsünü birleştiriyor. Bilişsel psikoloji, sinirbilimi ve moleküler biyolojiyi bir araya getiren zihin bilimi, farklı ülkelerden bilimcilerin sordukları sorular ve attıkları adımlarla şekillenmiş yeni ve güçlü bir bilim dalı. Belleğin beyindeki nöron devrelerine nasıl işlendiğini ortaya koyarak zihin bilimi alanında çığır açan Kandel, çalışmalarına ilham veren ve onu yönlendiren bilim insanlarının çalışmalarını anlatısına katarak, 20. yüzyılın zihin araştırmalarının geniş bir özetini de sunuyor. Anılar ile tarihi, modern biyoloji ile davranış araştırmalarını sürükleyici bir anlatımla işleyen Belleğin Peşinde, Kandel'in Nazi işgali altındaki Viyana'da geçen çocukluk günlerinden başlayıp, 20. yüzyılın önde gelen bilimcileriyle birlikte başardığı keşiflere yol alıyor. Kandel hem bireysel hem de bilimsel hayatında belleğin izinden giderken, okuru da bilimin renkli ve sürprizli dünyasıyla buluşturuyor.
Herkese İyi Okumalar!